Ο Μιχάλης Ιατράκης μιλάει στην Έρικα Τζαγκαράκη -Αποκλειστικό-
Μιχάλης Ιατράκης:H Παράδοση προσωποποιημένη εν έτη 2016.
Τον θαυμάζω γιατί τιμά την Κρήτη μας ,προτιμώντας την παραδοσιακή ενδυμασία στις καλλιτεχνικές εμφανίσεις του.Τον θαυμάζω γιατί μου φέρνει στο νου την Κρήτη του χτες .Παλιούς Κρητικούς που μόνο από αφηγήσεις είχα την τύχη να γνωρίζω.Τον Θαυμάζω γιατί συνομιλώντας έστω και λίγο μ' αυτόν τον άνθρωπο,νομίζεις ότι έχεις κάνει ένα ταξίδι στο χρόνο,ότι έχεις την τύχη να ακούμπησεις στο ελάχιστο την παράδοση και συνεχίζεις να αισθάνεσαι την ίδια τύχη ,γιατί αυτός ο άνθρωπος ανήκει στην σύγχρονη εποχή,και έτσι θα έχεις την ευκαιρία να τον "ακολουθήσεις" μουσικά και στο μέλλον.Να διδαχτείς αξίες και πολιτισμό ,μέσω της καλλιτεχνικής του διαδρομής.
Ο Μιχάλης Ιατράκης είναι ένας ξεχωριστός μουσικός.Ένας καλλιτέχνης της παρδοσιακής κρητικής μουσικής με δική του ταύτοτητα,δικό του μουσικό ύφος και μια ισχυρή προσωπικότητα που σε μαγνητίζει από την πρώτη στιγμή που θα τον αντικρύσεις,είτε πάνω στην σκηνή ,είτε κάτω από αυτήν
Διαβάστε την συνέντευξη που ακολουθεί και γνωρίστε εκτός από τον Μιχάλη Ιατράκη,την ασκομαντούρα,τα κρουστά και ένα σωρό αξίες!!!!!!
Καλή σας ανάγνωση
Έρικα Τζαγκαράκη
1. Mιχάλη Ιατράκη, καταρχήν να σε ευχαριστήσω που δέχτηκες να μου παραχωρήσεις αυτήν εδώ την συνέντευξη και κατόπιν να σου ζητήσω να μου μιλήσεις λίγο για σένα. Πες μου αυτά τα βασικά που ρωτάνε πάντα, αλλά που είναι απαραίτητα για να σε γνωρίσει ο κόσμος. Πού γεννήθηκες, από πού κατάγεσαι, ποια είναι η οικογενειακή σου κατάσταση και ποιές οι μουσικές σου σπουδές.
Γεννήθηκα στην Αθήνα, αμέσως μετά τη γέννησή μου όμως επιστρέψαμε με την οικογένειά μου στην Κρήτη και συγκεκριμένα στο Σκαλάνι, όπου μεγάλωσα και από όπου κατάγεται η μητέρα μου. Ο πατέρας μου κατάγεται από τις Κάτω Ασσίτες, μεγάλωσε όμως και ανδρώθηκε στο Αβδού Πεδιάδος από όπου έχω κι εγώ πολύ όμορφες παιδικές και εφηβικές αναμνήσεις. Πολύ όμορφες παιδικές στιγμές όμως, έχω στη μνήμη μου και από τις Κάτω Ασσίτες. Όσο για την οικογενειακή μου κατάσταση… στην παρούσα φάση της ζωής μου είμαι ελεύθερος… (χαχαχα)
Για τις μουσικές μου σπουδές… Δεν έχω σπουδάσει σε κάποιο ωδείο. Έλαβα μερικά μαθήματα από τον καλό φίλο τον Δαμιανό Βασιλάκη κι από εκεί και έπειτα θα έλεγα ότι είμαι αυτοδίδακτος.
2. α) Θέλω να μου μιλήσεις για την ασκομαντούρα. Να μου πεις τα πάντα για αυτήν!!!! Από την πρώτη στιγμή της «γέννησης» της μέχρι την πρώτη επίσημη «πρεμιέρα» της! (Υλικα κατασκεύης, χρόνος και ποιότητα κατασκευής, ιδιαίτερα χαρακτηριστικά)
Θα έλεγα ότι η ασκομαντούρα ή άσκαυλος είναι η εξέλιξη του αυλού ή αλλιώς της μαντούρας και η εμφάνισή της χρονολογείται περίπου στο 500 π.Χ. Η παρουσία της στη μουσική χρονολογείται περίπου μαζί με αυτήν του αυλού και του Μινωικού δίαυλου, τα οποία ήταν και είναι όργανα Διονυσιακά και σχετίζονται με τους Πυρρίχιους χορούς και ήχους.
Τα υλικά για την κατασκευή της είναι η σκάφη με τις μαντούρες τις εσωτερικά (δίαυλος), όπου χρησιμοποιείται ξύλο σφάκας για τη σκάφη και καλάμι για τους αυλούς. Δέρμα αίγας για την κατασκευή του ασκού και ξύλο σφάκας για το πρώτο κομμάτι του οργάνου, το οποίο χρησιμοποιείται για την εκπνοή αέρα εντός του ασκού.
Ο χρόνος που απαιτείται για την κατασκευή του οργάνου είναι 2 μήνες περίπου, αφού όλα τα υλικά προέρχονται από ζωντανούς οργανισμούς και χρειάζονται ένα διάστημα για να μπορούν να δεχτούν επεξεργασία. Για παράδειγμα το ξύλο όπως και τα καλάμια πρέπει να στεγνώσουν από τους χυμούς τους, ώστε να αποφεύγονται φύρες και σκευρώματα και το δέρμα του ζώου πρέπει να μείνει στο αλάτι για 25 έως 30 ημέρες για αποφυγή σήψης και άσχημων οσμών.
Η ποιότητα κατασκευής εξαρτάται τόσο από το χρόνο που ξεκουράζονται τα υλικά πριν την επεξεργασία τους, όσο και από τη δεξιοτεχνία του οργανοποιού.
Όσο για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, θα έλεγα ότι ο οργανοποιός μπορεί να βάλει ξόμπλια της αρεσκείας του στη σκάφη ή κατόπιν παραγγελίας του μουσικού, ενώ ο ασκός μπορεί να τοποθετηθεί είτε με την τριχιά απέξω για ομορφιά είτε από μέσα που διευκολύνει με αυτό τον τρόπο το παίξιμο, λόγω του ότι η τρίχα συγκρατεί περισσότερη υγρασία από την αναπνοή και με αυτόν τον τρόπο μαλακώνουν τα γλωσσίδια των αυλών γρηγορότερα (καλύτερο και ευκολότερο παίξιμο).
β) Και δυο λόγια για τα κρουστά
Τα κρουστά είναι κι αυτά από τα αρχαιότερα όργανα αφού εάν ανατρέξουμε στη μυθολογία και πιο συγκεκριμένα στη γέννηση του Δία…. Οι Κουρήτες χτυπούσαν τα κρόταλα – ασπίδες τους και χόρευαν τον Πυρρίχιο χορό για να τον προστατέψουν από τον πατέρα του τον Κρόνο.
Τα κρουστά δίνουν τον παλμό, κρατούν τον ρυθμό και δίνουν μια ιδιαίτερη χροιά στο μουσικό όλον ή αλλιώς σε μια ορχήστρα οργάνων.
3. Η ασκομαντούρα και τα κρουστά, έχουν μια ιδιαίτερη θέση στην κρητική μουσική. Θεωρείς ότι έχουν την θέση που τους αξίζει;
Δυστυχώς στις μέρες μας τα όργανα αυτά δεν έχουν τη θέση που τους αρμόζει. Για τα κρουστά θα ήθελα να πω ότι πολλά μουσικά σχήματα στις μέρες μας αντί των παραδοσιακών κρουστών χρησιμοποιούν το ηλεκτρικό μπάσο, τις ηλεκτρικές μπότες και κάποια παρεμφερή όργανα με αυτά.
Για την ασκομαντούρα, ενώ θεωρείται κυρίως όργανο και παλαιότερα γλεντούσαν μόνο με αυτή κι ένα νταουλάκι, σήμερα θεωρείται δευτερεύων πίσω από τη λύρα και το βιολί και χρησιμοποιείται για συγκεκριμένους σκοπούς και τραγούδια, γεγονός με το οποίο προσωπικά λυπάμαι και διαφωνώ με το "δ "κεφαλαίο. Για τους παραπάνω λόγους προσπαθώ να εξελίξω το όργανο και να παίζω όσο το δυνατόν περισσότερους σκοπούς για να του δώσω από τη μεριά μου τη θέση που του αρμόζει. Η ασκομαντούρα δεν είναι μόνο κοντυλιές, συρτά, μαλεβιζιώτες. Μπορεί με την ίδια ευκολία να αποδώσει νησιώτικα, καλαματιανά και πολλούς παλαιινούς ξεχασμένους χορούς, πράγμα για το οποίο προσωπικά προσπαθώ καθημερινά.
4. Να κάνουμε τώρα μια μικρή αναδρομή στο παρελθόν, και να σου ζητήσω να θυμηθείς, την πρώτη - πρώτη φορά, που έπιασες τον εαυτό σου να θέλει να παίξει ένα σκοπό;
Η πρώτη φορά που έπιασα μαντούρα ήταν όταν άκουσα τον Μπαξέ, τον γνωστό σε όλους μαντουράρη, και ήταν κατά κάποιο τρόπο το πρώτο ερέθισμα, η αιτία της ενασχόλησής μου με τα πνευστά.
5. Σε ποια ηλικία συνειδητοποιείς οτι θέλεις να ασχοληθείς επαγγελματικά με την μουσική και πότε έπαιξες επαγγελματικά πρώτη φορά; Ποια ήταν τα συναισθήματα σου την πρώτη φορά που εμφανίστηκες μπροστά σε κοινό, σε σύγκριση με τα τωρινά σου συναισθήματα όταν βγαίνεις στην σκηνή.
Επαγγελματικά ξεκίνησα να παίζω σε ηλικία 19 ετών και αφού αισθανόμουν μουσικά ώριμος για αυτό το βήμα. Αρχικά ήμουν στρεσαρισμένος, σφιγμένος… τα δάχτυλά ήταν σφιγμένα… ας όψεται η ρακή που χαλαρώνει… χαχαχα. Όσο για τη σύγκριση συναισθημάτων που με ρωτάς θα σου πω ότι τώρα κάποιες φορές αγχώνομαι περισσότερο από ότι στην αρχή αφού τότε λόγω απειρίας είχα τη δυνατότητα του λάθους ενώ τώρα λόγω της εμπειρίας μου αισθάνομαι ότι δεν την έχω.
6. Ποια πιστεύεις ότι είναι η μεγαλύτερη επιβράβευση για έναν καλλιτέχνη;
Να ευχαριστιέται όλος ο κόσμος που βρίσκεται στο κάθε γλέντι που μπορεί να παίζω, με το χορό του, με το τραγούδι του, με την όρεξή του και την καλή του διάθεση, από τα κοπέλια μέχρι και τους ενήλικες.
7. Υπάρχουν ονόματα του καλλιτεχνικού χώρου που έχεις αγαπήσει και σε επηρέασαν στην ερμηνεία ή στην τεχνική σου στην μουσική;
Έχω επηρεαστεί από πολλούς παλιούς μαντουράρηδες και δε θα ήθελα να αναφέρω κάποιο συγκεκριμένο όνομα ώστε να μην ξεχάσω κάποιον… και εδώ θα ήθελα να αναφέρω ότι δεν μιλάω μόνο για Κρητικούς καλλιτέχνες αλλά και για νησιώτες ακόμη και Πόντιους.
8. Θα άλλαζες κάτι στην έως τώρα διαδρομή σου αν σου δινόταν αυτή η δυνατότητα;
Δεν νομίζω ότι κάτι θα άλλαζα… είμαι αρκετά ικανοποιημένος και προσπαθώ να βαδίζω βήμα βήμα, σταθερά χωρίς υπερβολές, με σεβασμό και αγάπη γι αυτό που κάνω και φυσικά προσπαθώ μέσα από την καθημερινή μελέτη να βελτιώνομαι.
9. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης( ηλεκτρονικά περιοδικά, μουσικά έντυπα, ραδιόφωνο, τηλεόραση) βλέπεις να βοηθούν τα νέα ονόματα, ή τελικά πρέπει να χεις «μέσον»;
Λυπάμαι αλλά οφείλω να ομολογήσω ότι σε πολλές περιπτώσεις λειτουργεί το μέσον. Δεν απογοητεύομαι όμως και το γεγονός αυτό μου δίνει το ερέθισμα να εξελίσσομαι και να βελτιώνομαι.
10. Τι θα ήθελες να λένε για σένα 30 χρόνια μετά; Ποιο είναι το στίγμα που θέλεις να αφήσεις στον χώρο;
Θα ήθελα να δώσω τόσο στα πνευστά όσο και στα κρουστά τη θέση που τους αξίζει. Να αποτελέσω παράδειγμα και κίνητρο για παιδιά νεότερων ηλικιών να ασχοληθούν με το κομμάτι αυτό ώστε να υπάρχει συνέχεια στις μελλοντικές γενιές. Και… γιατί όχι να μην αποτελώ έναν από τους πρωτεργάτες για τη θετική εξέλιξη των οργάνων αυτών… αλλά ας αφήσουμε τον χρόνο να το δείξει… το μόνο που μπορώ να κάνω μέχρι τότε είναι να δουλεύω και να μελετάω σκληρά. Εξάλλου ο καλός μουσικός οφείλει να εξελίσσεται και να μαθαίνει συνεχώς.
11. Θα σου λέω λέξεις κι εσύ θα μου απαντάς με το πρώτο συνειρμό που θα σ έρθει στο νου...
Χειροκρότημα: Ικανοποίηση
Δόξα: Καταξίωση
Γυναίκα: Ζωή
Φωτιά: Ένταση
Αρμονία: Γαλήνη
Φόβος: Το Άγνωστο
Έρωτας: Μουσική
Μοναξιά: Αυτοκριτική
Χρήμα: Ευημερία
12. Υπάρχει κάτι που δεν γνωρίζει ο κόσμος για τον Μιχάλη Ιατράκη και που θα ήθελες να το μοιραστείς μαζί μας;
Τα χόμπι μου που είναι το κυνήγι και το ψάρεμα. Δεν σου κρύβω ότι όταν ασχολούμαι με αυτά κρατάω πάντα μαζί μου κι ένα μαντούρι και παίζω σκοπούς που τους εμπνέομαι τις ώρες εκείνες που είμαι στη φύση, αφού η φύση είναι η μητέρα της έμπνευσης για εμένα.
13. Σε πιάνουν ποτέ κρίσεις ταυτότητας; Πάντα ως προς το μουσικό είδος που υπηρετείς.
Ποτέ δεν με πιάνουν κρίσεις ταυτότητας. Εξάλλου η μουσική δεν έχει όρια και σου δίνει τη δυνατότητα να πειραματίζεσαι χωρίς να παραβιάζεις κανόνες και νόμους. Η μουσική είναι έμπνευση, είναι φάρμακο της ψυχής.
14. Ποιά θεωρείς οτι είναι τα στοιχεία της επιτυχίας και της ευρύτερης αποδοχής ενός καλλιτέχνη από τον κόσμο;
Ένας καλλιτέχνης πρέπει πρώτα να είναι άνθρωπος σωστός στην κοινωνία και έπειτα όταν έρθει η καταξίωση να μπορεί να την διαχειριστεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Μην ξεχνάμε ότι ανεβαίνουμε δύσκολα και πέφτουμε εύκολα… γι’ αυτό θα πω και την παρακάτω γνωστή μαντινιάδα…
Ποτέ σου μην περιφρονείς
τα πρώτα σκαλοπάτια,
αφού αυτά πρωτοπατείς
και μπαίνεις στα παλάτια.
15. Ποιον καλλιτέχνη ή ποιο είδος μουσικής δεν μπορείς να ακούσεις με τίποτα;
Ακούω διάφορα είδη μουσικής, από παραδοσιακή Κρητική μουσική, έντεχνο, λαϊκό ακόμη και ροκ. Όλα τα είδη με εμπνέουν και έχουν ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
16. α) Τι αγαπάς στους ανθρώπους;
β) Τι δεν συγχωρείς στους άλλους;
γ) Τι σημαίνει για σένα ευτυχία;
Αγαπώ την καλοσυνάδα, δε συγχωρώ ότι δε θέλω να μου κάνουν.
Ευτυχία για μένα είναι η οικογένεια και η επαγγελματική καταξίωση.
17. Μιχάλη… το αγοράκι που ήσουν κάποτε...θα είναι άραγε υπερήφανο για τον άντρα που είσαι σήμερα;
Πιστεύω ναι.
18. Στη ζωή όλων μας υπάρχουν κομβικές στιγμές που προσδιορίζουν την πορεία μας. Ποιά ήταν η δική σου κομβική στιγμή;
Η πρώτη μου γνωριμία και επαφή με την παραδοσιακή μουσική γενικά.
19. Τι είναι αυτό που σε εξιτάρει περισσότερο στο επάγγελμα σου;
Η επαφή με τον κόσμο την ώρα που παίζω. Είναι πολύ όμορφο συναίσθημα και δεν μπορώ να το περιγράψω με λόγια.
20. Ποια είναι τα «μουσικά» σου όνειρα;
Να γίνω ένας καταξιωμένος καλλιτέχνης και να αφήσω μια παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές.
21. Τι είναι για σένα Παράδοση;
Είναι η μεταβίβαση των ηθών, των εθίμων, του πολιτισμού των προγόνων μας από γενιά σε γενιά.
22. Ποια η γνώμη σου για την Κρητική μουσική εν έτη 2016;
Έχει δεχθεί από τα προηγούμενα χρόνια και συνεχίζει να δέχεται μεγάλη αλλοίωση, αφού έχουν εισχωρήσει σε αυτήν πολλά ξενόφερτα στοιχεία. Από ήχους, μουσικές έως και ξενόφερτα όργανα αλλά και νοοτροπίες κάποιων στο χώρο της παραδοσιακής μουσικής. Ενδεχομένως η παγκοσμιοποίηση να έχει επηρεάσει και αυτό το κομμάτι που λέγεται παραδοσιακή μουσική.
23. Αν σου ζητούσα να μου πεις μερικά ονόματα συναδέλφων σου που ξεχωρίζεις θα μου έλεγες ορισμένα;
Δε θα ήθελα να αναφερθώ σε κάποιον συγκεκριμένο. Υπάρχουν πολλοί αξιόλογοι καλλιτέχνες και χαίρομαι για αυτό. Καλλιτέχνες που ναι μεν πατάνε στο παραδοσιακό αλλά προσπαθούν να δώσουν το δικό τους χρώμα και την δική τους ταυτότητα πάντα με σεβασμό στο παλιό. Αυτό προσπαθώ να επιδιώκω κι εγώ.
- Σημαντικές συνεργασίες…. Θέλω να μου πεις μία συνεργασία σου που ευχαρίστως θα επαναλάμβανες αν σου δινόταν η ευκαιρία ,και ένα περιστατικό που θα προτιμούσες να ξεχάσεις…
Δε θα ήθελα να αναφέρω συγκεκριμένες συνεργασίες. Δε θέλω να αδικήσω κανέναν, αφού έχω κάνει αρκετές καλές, θα έλεγα μέχρι τώρα… Αλλά και για όσες δεν πήγαν καλά δεν κρατάω κακία, δεν έχω παράπονα αφού ακόμη και από τα στραβά και τα λάθη πολλές φορές μαθαίνουμε. Και να πω εδώ ότι δεν μπορούμε να συμφωνούμε πάντα με τους άλλους γιατί κι αυτό δεν είναι υγιές… ενδεχομένως να σημαίνει ότι δεν έχουμε προσωπικότητα.
- Κάνοντας απολογισμό μέχρι σήμερα...τι από όλα όσα έχεις καταφέρει να κάνεις σε κάνει να αισθάνεσαι υπερήφανος;
Αισθάνομαι υπερήφανος που βλέπω τον κόσμο να αναγνωρίζει και να αγκαλιάζει με αγάπη αυτό που κάνω στον τομέα της μουσικής. Φυσικά χαίρομαι που και η οικογένειά μου με έχει στηρίξει όλα αυτά τα χρόνια είτε οικονομικά, είτε ψυχολογικά σε αυτή μου την προσπάθεια και ενασχόληση.
26. Σε ποιά εποχή θα ήθελες να είχες γεννηθεί, με τι συνθήκες θα ήθελες να είχες μεγαλώσει και και πως θα ήθελες να ήταν η ζωή σου ...
Μου αρέσει η εποχή που ζω αλλά θα ήθελα να έχω περισσότερα ερεθίσματα από παλαιινούς ανθρώπους όχι μόνο στη μουσική αλλά σε κάθε έκφανση της ζωής μου. Ερεθίσματα από ανθρώπους πιο γνήσιους, πιο αληθινούς, πιο ευαίσθητους και με αξίες. Θα ήτανε καλό και για τις επόμενες γενιές. Δυστυχώς τα ΜΜΕ σήμερα έχουν βοηθήσει να χαθεί το μέτρο, τα ήθη και κάθε ανθρώπινη αξία.
- Πριν κλείσουμε αυτή τη συζήτηση θα ήθελα να μου πεις
Τα μελλοντικά σου σχέδια... τα καλλιτεχνικά σου σχέδια....
Σκοπός μου είναι να δημιουργώ συνεχώς καλές και δυνατές συνεργασίες που θα με βελτιώνουν συνεχώς σαν μουσικό, σαν άνθρωπο, που θα με ανεβάζουν επίπεδο και θα με κάνουν διαχρονικά να καταξιωθώ στο χώρο της Κρητικής παραδοσιακής μουσικής.
28. Μιχάλη Ιατράκη σε ευχαριστώ πολύ για αυτή την όμορφη συνέντευξη!
Κλείνοντας θέλω μια ευχή για σένα και μια για τους αναγνώστες του site
“H Ψυχή στην θέση της καρδιάς»
Θα ήθελα από καρδιάς να σας ευχαριστήσω για το χρόνο σας και για τη δυνατότητα που μου δώσατε να γνωριστώ με το κοινό σας.
Θα ήθελα να ευχηθώ Υγεία σε προσωπικό επίπεδο αλλά και στους αναγνώστες του site, αφού είναι το μεγαλύτερο και πρωταρχικό αγαθό και όταν την έχουμε μπορούμε να βάζουμε στόχους και να τους πετυχαίνουμε.
Συνέντευξη: Έρικα Τζαγκαράκη
Facebook profile Μιχάλη Ιατράκη :www.facebook.com/mihalisiatr